فهرست مطالب
شيرهاي پروانه اي
شيرهاي پروانه اي در زمره شيرهاي قطع و وصل محسوب میگردند كه قسمت محرك آنها از يك ديسك دوار كه داراي حركت دوراني 90 درجه هستند تشكيل شده است . در صورتي كه شير كاملا باز باشد اين ديسك موازي جريان در خط لوله قرار مي گيرد و حداكثر جريان عبوري را ممكن ميسازد. البته در صنايع ديگر انواع جديدي از اين شيرها ارائه شده كه تا حدودي قابليت كنترل نيز دارند. (شیرهای ویفری)
اصولا شيرهاي پروانه اي همانند شيرهاي كشويي بزرگ بايد قابليت بسته شدن در حالت جريان كامل را داشته باشند ولي بعد از بسته شدن بايد فشار توسط سامانه كنارگذر در طرفين شير يكسان گشته و سپس اقدام به باز كردن شير شود.
اين شيرها در صنعت آب با سامانه آببندي لاستيكي مورد استفاده قرار مي گيرند . اين شيرها اصولا در تمامي جهات و زوايا قابل نصب هستند.
مزاياي شيرهاي پروانه اي
– آساني كاربرد
– نداشتن قطعات لغزنده و كشويي
– افت فشار كم تر نسبت به شيرهاي كشويي
– قابليت كنترل (در موارد خاص)
– ارزاني و سبك بودن وزن نسبت به ساير شيرهاي قطع و وصل
– امكان ساخت شيرهاي با قطر بزرگ تر تا 5000 ميلي متر
انواع شيرهاي پروانه اي
شيرهاي پروانه اي از نظر فرم بدنه به دو صورت بدنه ويفري (بدون فلنج) و بدنه فلنج دار توليد مي شوند كه هر كدام مزاياي مربوط به خود را دارند.
الف– شيرهاي پروانه اي با بدنه ويفري – شیر پروانه ای ویفری میراب
معمولا به شيرهاي پروانه اي با بدنه ويفري شير هاي بدون فلنج نيز اطلاق مي گردد. شايان ذكر است كه وزن و ابعاد اين شيرها نسبت به شيرهاي پروانه اي فلنج دار بسيار كم تر بوده و نيز چون شير در وسط دو فلنج خط لوله قرار گرفته و با پيچ هايي كه از رويبدنه شير عبور مي كنند بسته مي شوند لذا تمام تنش هاي كششي خط لوله به جاي اعمال شدن به بدنه شير فقط به پيچ ها اعمال مي شوند.
ب– شیر پروانه ای فلنج دار
اين نوع شيرها نيز در انواع زير تقسيم بندي مي شوند:
شيرهاي پروانه اي با بدنه دو سر فلنج – شیر پروانه ای فلنجدار میراب
شيرهاي پروانه اي با بدنه هاي فلنج دار در اندازه هاي مختلف به كار برده مي شوند و معمولا در دماهاي بالا، تنش هاي به وجود آمده را به خوبي تحمل مي كنند. نوع فلنج دار اين شيرها به فلنج هاي استاندارد موجود روي لوله ها از دو طرف با پيچ و مهره محكم شده و در انواع زير تقسيم بندي مي شوند:
شير پروانه اي دو سر فلنج با لاستيك آببندي روي ديسك
شير پروانه اي دو سر فلنج با لاستيك آببندي داخل بدنه
شيرهاي پروانه اي لاگ یا تک فلن ج – شیر پروانه ای لاک میراب
در مواقعي كه شير پروانه اي فقط در يك طرف به فلنج دستگاه لوله كشي وصل شود شير را تك فلنج گويند.
در اين حالت شير فقط به صورت شير انتهايي يا شير مجزاكننده دستگاه لوله كشي استفاده مي شود.